ಜನಪದ ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ ಮೀರಸಾಬಿಹಳ್ಳಿ ಶಿವಣ್ಣ ಅವರ `ಪಶುಪಾಲಕ ವೀರರ ಕತೆಗಳು’ ಕೃತಿ ಗಮನಸೆಳೆಯುವಂತಿದೆ. ನೂರು ಪುಟದ ಪುಟ್ಟ ಕೃತಿ, ಹಲವು ಕಾಲುದಾರಿಯ ವೀರ ಸಂತ ದೈವಗಳ ಸಾಂಸ್ಕಂತಿಕ ಲೋಕವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ಕೃತಿ ಮೂರು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿದೆ. ಮೊದಲ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪುರಾಣ ಐತಿಹ್ಯಗಳು, ಈರಗಾರರ ಕತೆಗಳು, ಈರಗಾತಿಯರ ಕತೆಗಳು, ಈ ವರ್ಗೀಕರಣದ ಒಟ್ಟು ಕಥನಗಳು ಐತಿಹ್ಯಗಳೇ ಆಗಿವೆ. ಅಂತೆಯೇ ಇಲ್ಲಿನ ವೀರರ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ `ಈರಗಾತಿ’ಯರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಇಂತಹ ವರ್ಗೀಕರಣದ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಈ ಕಥನಗಳು ಮೀರುತ್ತವೆ. ಪಶುಪಾಲಕ
-ಅರುಣ್ ಜೋಳದಕೂಡ್ಲಿಗಿ
ಹಲವು ಸಮುದಾಯಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವು ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಆಳುವ ಮತ್ತು ಕುಶಲಕರ್ಮಿ ಸಮುದಾಯಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಮುದಾಯಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವು `ಗೊಲ್ಲಸಮುದಾಯ’ದ ಕಣ್ಣೋಟದಿಂದ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿದೆ. ರೆಡ್ಡಿ, ಶಾನುಭೋಗ, ಲಿಂಗಾಯತ, ಗೌಡ ಮುಂತಾದವರು ಮೇಲ್ ಸ್ಥರದ ಸಮುದಾಯಗಳಾದರೆ, ಉಪ್ಪಾರರು, ಕಂಚುಟಿಗರು, ಅಗಸರು, ಕುರುಬ, ಕಮ್ಮಾರ, ಕುಂಬಾರ, ಮಾದಿಗ, ಮುಸಲ್ಮಾನ ಮುಂತಾದ ಸಮುದಾಯಗಳು ಇರುವನ್ನು ಈ ಕಥನಗಳು ಸಾಕ್ಷೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಈ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ ಎದುರು ಬದುರು ಸಂಘರ್ಷವಾಗುವುದು ಬೇಡ ಮತ್ತು ಗೊಲ್ಲರಿಗೆ ಎನ್ನುವುದು ವಿಶೇಷ.
ಇದನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದಾದರೆ, ಈ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ `ಬೇಡ-ಗೊಲ್ಲರ’ ಸಂಘರ್ಷಗಳು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಎದುರಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈ ಇಡಿಯಾದ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವ ಎಳೆಯೆಂದರೆ ಬೇಡರು ದುರುಳರಂತೆ ಚಿತ್ರಣಗೊಂಡಿರುವುದು. ಬೇಡ ಮಹಿಳೆಯರು ಕಾಮುಕರಂತೆಯೂ, ಗೊಲ್ಲರ ಗಂಡುಗಳಿಗಾಗಿ ದುಂಬಾಲು ಬಿದ್ದಂತೆಯೂ ಬಹುಪಾಲು ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಪಶುಪಾಲಕ
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ತುಮಕೂರು| ಸೋಲಾರ್ ಪಾರ್ಕ್ ನಿರ್ಮಾಣದ ವೇಳೆ ಸಿಡಿದ ಸ್ಪೋಟಕ; ಓರ್ವ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಾವು
ಯಾವುದೇ ಸಮುದಾಯಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಸಂಘರ್ಷ ಇರುವಷ್ಟೇ ಸಹಜವಾಗಿ ಸಾಮರಸ್ಯವೂ ಇರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಘರ್ಷದ ಎಳೆಯೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಾಮರಸ್ಯದ ಭಾಗ ಇಲ್ಲವೇ ಇಲ್ಲವೆನ್ನುವಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಲೇಖಕರ ಕಥನಗಳ ಆಯ್ಕೆಯ ರಾಜಕಾರಣವೋ ಅಥವಾ ಸಮುದಾಯ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಕಥನದಲ್ಲಿಯೇ ಈ ನೆಲೆಗಳಿವೆಯೋ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಬೇಕಿದೆ. ಕಾರಣ ಈ ಸಂಘರ್ಷಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅಸಹಜ ಅನ್ನಿಸಿಬಿಡುತ್ತವೆ, ದುತ್ತನೆಂದು ಬಂದಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತದೆ. ಪಶುಪಾಲಕ
ಗೊಲ್ಲಸಮುದಾಯ ಎಂದಾಗಲೂ ಅದೊಂದು ದುಂಡಾದ ಏಕರೂಪಿ ಅಲ್ಲ ಅಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಈ ಕೃತಿ ಹಲವು ಬಗೆಯ ಗೊಲ್ಲರ ವೈವಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಹಿಂದಿನ ಸಮುದಾಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ವೈವಿದ್ಯತೆಯ ಪರಿಚಯವಿದೆಯಾದರೂ ಇಲ್ಲಿ ಕಥನಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ವೈವಿದ್ಯ ಕುತೂಹಲಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಈ ಕೃತಿಯ ಹೆಚ್ಚುಗಾರಿಕೆ ಕೂಡ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಚಿತ್ತಗೊಲ್ಲರು, ಮಾರಗೊಲ್ಲರು, ಶೀಲವಾಡಿಗೊಲ್ಲರು, ಅರೇನವರ ಗೊಲ್ಲರು, ಅಜ್ಜೇರು ಗೊಲ್ಲರು, ಸನ್ನೋರ ಗೊಲ್ಲರು ಹೀಗೆ ಮುಂತಾದ ಕುಲಗಳ ಹುಟ್ಟಿನ ಕಥನಗಳಿವೆ. ಅಂತೆಯೇ ಗೊಲ್ಲ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸಲೂ ನೋಡಲೂ ಇಲ್ಲಿ ಆಕರಗಳಿವೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗೊಲ್ಲ ಸಮುದಾಯ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಅಸ್ಪøಶತಾ ಆಚರಣೆ, ಶೀಲ-ಸೌಚದ ಆಚರಣೆ, ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಳೆ ಬಿಸಿಲು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಹೊರಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮುಂತಾದ ವಿವರಗಳಿವೆ. ಇದು ಗೊಲ್ಲ ಸಮುದಾಯದೊಳಗಿನ ಅಮಾನವೀಯ ನಡೆಗಳನ್ನೂ ಕೂಡ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತಿವೆ. ಪಶುಪಾಲಕ
ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ ಹುಲಿಗಳ ನೆಲೆಯಾದ್ದರಿಂದ ಅದು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಕಂತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಂದಿದೆ. ಕನ್ನಡದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೂ ಹುಲಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಜಾನಪದ ದೊಡ್ಡದಿದೆ. ಅದನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರೆ `ಹುಲಿಜಾನಪದ’ ಎನ್ನುವ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನೇ ಮಾಡಬಹುದು. ಗಾದ್ರಿ ಪಾಲನಾಯಕ ಹುಲಿಯ ಮರಿಗಳನ್ನು ರೊಪ್ಪದಲ್ಲಿ ಸಾಕಿದ್ದ ವಿವರ ಮೈರೋಮಾಂಚನಗೊಳಿಸುವಂತಿದೆ. ಹೀಗೆ ಹುಲಿಯಾಧರಿತ ಜಾನಪದಕ್ಕೆ ಈ ಕೃತಿಯೂ ಕೂಡ ಕೆಲವು ಹೊಸ ಸೇರ್ಪಡೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ `ಹುಲಿಯಿಂದ ಮಡಿದವರು’ ಎಂತಲೇ ಒಂದು ಭಾಗವಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯ ಜತೆ ಮಡಿದ ಹುಲಿಮುದ್ದಣ್ಣ, ಬಿಲ್ಲಪ್ಪ, ಹಾಲಣ್ಣ, ಬೆಟ್ಟದ ಈರಪ್ಪ ಮುಂತಾದವರನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಪಶುಪಾಲಕ
ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮಾತನಾಡುವ ಮಾದರಿಯ `ಜಂಗಲ್ ಬುಕ್’ ಎನ್ನುವ ಸಿನೆಮಾವೊಂದು ಈಚೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಆದರೆ ಈ ಜಂಗಲ್ ಬುಕ್ ಮಾದರಿ ಜನಪದ ಪರಂಪರೆಯ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿದೆ. ಕಾರಣ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಭಾವನೆಗಳಿವೆ, ಅವಕ್ಕೂ ಮನುಷ್ಯರೂಪಿ ಲಕ್ಷಣಗಳಿವೆ, ಕೆಲವು ಮಾತನಮಾಡುತ್ತವೆ. ಕೆಲ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಪ್ರಾಣಿ ಜಗತ್ತಿನ ಲೋಕವಂತೂ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ವಿಶಿಷ್ಠವಾಗಿ ದಾಖಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಕೃತಿಯ ಮುಖ್ಯ ಎಳೆಯೆಂದರೆ, `ಮನುಷ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ’ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧನ ಹಲವು ಸಂಕೀರ್ಣ ಚಿತ್ರಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಇಲ್ಲಿನ ಕಥನಗಳು ಮಾನವೀಯವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿವೆ. ಕುರಿ, ಆಡು, ಮೇಕೆ, ನಾಯಿ, ಎಮ್ಮೆ, ಎತ್ತು, ಆಕಳ, ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳಾದ ಹುಲಿ, ಹಂದಿ, ಕರಡಿ, ಹಾವು ಮುಂತಾದವುಗಳ ಜತೆಗಿನ ಒಡನಾಟದ ಚಿತ್ರವು ಇಂದಿನ ಜೀವ ಸಮಾನತಾ ಆಶಯದ ಮೂಲದಂತಿವೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಮಧ್ಯಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕರಡಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ನೆಲೆಗೊಂಡಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಮೌಖಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಕರಡಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬಹುಪಠ್ಯದ ಕಥನಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕರಡಿ ಗೊಲ್ಲರ ಕಥನವು ಅಂತಹ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಠ ಕಥನವಾಗಿದೆ. ಪಶುಪಾಲಕ
ಇಲ್ಲಿನ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವ ದೈವದ ಕಲ್ಪನೆ `ಬುಡಕಟ್ಟು ದೈವಾರಾಧನೆ’ಯ ಸಂಕೇತದಂತಿದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೇ ದೈವವಾಗುವ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಪಶುಪಾಲಕರು ಪವಾಡಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ದೈವಗಳೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನಾಗುವ ರೂಪಾಂತರದ ಕಥನಗಳಿವೆ. ಹೀಗೆ ಮನುಷ್ಯ ಮತ್ತು ದೈವೀಶಕ್ತಿ ಅದಲು ಬದಲಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಬುಡಕಟ್ಟು ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ. ಅಂತಹ ಸಾಧ್ಯತೆಯ ಹಲವು ಮುಖಗಳನ್ನು ಈ ಕಥನಗಳು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿವೆ. ಅಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ದೈವವೊಂದು ಅತಿಮಾನುಷ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಆಶೀರ್ವಾದ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಇದು ಶಿಷ್ಟಪರಂಪರೆಯ ದೈವದ ಕಲ್ಪನೆಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪಶುಪಾಲನೆಯ ಹಂತ ದಟ್ಟವಾಗಿರುವಂತೆಯೇ, ಅದರ ಮುಂದುವರಿದ ಭಾಗವಾಗಿ ಕೃಷಿ ಸಂಸ್ಕøತಿ, ವ್ಯಾಪಾರ ಮುಂತಾದ ಚಲನೆಗಳನ್ನೂ ಈ ಕಥನಗಳು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುತ್ತವೆ. ಈ ಕಥನಗಳ ಬೌಗೋಳಿಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೂ ಹಿರಿದಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಕಡೆ ಈಗಿನ ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸೊಕ್ಕೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಆಂದ್ರದ ಹಳ್ಳಿಗಳವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ. ಕುಂಬಾರಳ್ಳಿ ಅಜ್ಜಪ್ಪನ ಕತೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಸೀಮೆಗೆ ಕುರಿ ಮೇಯಿಸಲು ಹೋದ ಉಲ್ಲೇಖವೂ ಬರುತ್ತದೆ. ಪಶುಪಾಲಕ
ಇಡೀ ಕಥನದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಣಗೊಳ್ಳುವ ಮಹಿಳೆಯ ಚಿತ್ರಣ ಹಲವು ವೈರುಧ್ಯಗಳಿಂದ ಕೂಡಿವೆ. ಸತಿಹೋದ ಕೊಂಡಹಾಯ್ದ ಮಹಿಳೆಯರ ಹಲವು ಚಿತ್ರಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಅಂತೆಯೇ” ಮಹಿಳೆ ಪುರುಷನ ಹಿಂದೆ ಬೀಳುವ ಕಾಡುವ ಅವನನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಕಥನಗಳಿವೆ. ಇವೆಲ್ಲಾ ಪುರುಷಪ್ರಧಾನ ಸಮಾಜದ ಕಟ್ಟುವಿಕೆಯ ಕಥನಗಳಾಗಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಿದೆ ಎನ್ನುವ ಬೀಸು ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಸಮುದಾಯದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಈ ಕಥನದಲ್ಲಿ ಅದೇ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣಿನ ಶೋಷಣೆಯ ಹತ್ತಾರು ಮುಖಗಳನ್ನು ಕಾಣಲಿಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಮಾಡದ ತಪ್ಪಿಗೆ ಶಿಕ್ಷೆ ಅನುಭವಿಸುವುದು, ವ್ಯಭಿಚಾರ ಮಾಡುವುದು, ಕಾಮುಕರಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸುವುದು ಈ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣಿನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದರೂ ಕೊನೆಗೆ ಗಂಡಿನಿಂದಲೇ ಮೋಕ್ಷ ಎನ್ನುವ ಆಶಯ ಈ ಕಥನಗಳಲ್ಲಡಗಿದೆ. ಪಶುಪಾಲಕ
ಆಧುನಿಕ ಸಂಗತಿಗಳ ಪ್ರವೇಶವೂ ಈ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದೇವರ ಮಾರಪ್ಪನ ಕಥನದಲ್ಲಿ ಈತನ ಕಡೆಯವರು ದೇವರನ್ನು ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದಾರೆಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಕೇಸುಕೊಟ್ಟು ಪೋಲೀಸ್ ಬರುವುದು, ಈರಂಗಿನ ಮೇಲೆ ಈರಂಗು ಆಗುವುದು, ಕೊನೆಗೆ ಕೋರ್ಟ ತೀರ್ಪು ದೇವರ ಮಾರಪ್ಪನಂತಹ ಪೂಜಾರಿ ಇಲ್ಲವೆಂದು ತೀರ್ಮಾನವಾಗುವುದು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕೆಂಗಪ್ಪಣ್ಣಜ್ಜ ನ ಕತೆಯಲ್ಲಿ `ಪ್ಲೇಗ್’ ರೋಗ ಬರುವುದು, ನಾಲ್ಕುಮಂದಿ ಈರಗಾರರು ಕತೆಯಲ್ಲಿ ಕರಿಈರಣ್ಣ ಉಳಿದ ಹಾಲನ್ನು ಹಿರಿಯೂರು ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಬಂದು ಹಾಲು ಮಾರುವ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವುದು, ತೋರಣಗಟ್ಟೆ ಮಲ್ಲಜ್ಜನ ಕತೆಯಲ್ಲಿ ಪತ್ರೆ ಬಸಪ್ಪ ಎಂಬಾತ ಅಂಗಡಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಜೀವನ ಸಾಗಿಸುವುದು, ವೀರ ಮುದ್ದಣ್ಣನ ಕತೆಯಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿನ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಆಂದ್ರದ ಶಿವರಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದು, ಹೀಗೆ ವ್ಯಾಪಾರದ ಉಲ್ಲೇಖ ಹಲವು ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಪಶುಪಾಲಕ
ಇದು ಸಮುದಾಯದ ವಸ್ತುವಿನಿಮಯ ಪದ್ದತಿಯಿಂದ `ಹಣ’ ರೂಪಿ ವಹಿವಾಟಿನ ರೂಪಾಂರರದ ಲಕ್ಷಣಗಳಂತೆಯೂ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಮೌಖಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ `ಅಕ್ಷರ’ ಪ್ರವೇಶದ ಸೂಚನೆಗಳೂ ಇವೆ. ಹಿರಿಯೂರ ಗೌಡ ಕಥನದಲ್ಲಿ `ಈರಣ್ಣರ ರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ಬೋರಮ್ಮನ ಗೋಡೆ ಮೇಲೆ ಬರೆಯುವುದು, ಆಕೆ ಅದನ್ನೋದಿ ಆತನನ್ನು ಯಾವಾಗ ಕಂಡೇನೆಂದು ಹಾತೊರೆಯುವುದು’ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಥನದ ಒಳಗೇ ಇರುವ ಸಂಗತಿಯೇ, ಅಥವಾ ಆಧುನಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡ ಎಳೆಯಾ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಪಶುಪಾಲಕ
ಪ್ರೇಮಕಥನಗಳುಈ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ದುರಂತ ಪ್ರೇಮಕಥನಗಳೂ ಇವೆ. ಅಂತರ್ ಕುಲದ ಪ್ರೇಮ ಕತೆಗಳೂ ಇವೆ. ಇಂತಹ ಪ್ರೇಮಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಡಿನ ಪಾರಮ್ಯವೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ಕೇವಲ ಬೋಗದ ವಸ್ತು, ಸೌಂದರ್ಯದ ಖಣಿ, ಗಂಡಿಗಾಗಿ ಹಾತೊರೆಯುವವಳು ಎನ್ನುವ ನೆಲೆ ಇರುವುದನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಿದೆ. ಚೆಲುವನ್ನು ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಸುಂದರವಾಗಿರುವ ಯುವಕನನ್ನು `ಯಾವ ಊರಿನ ರಾಜಕುಮಾರ’ ಇವನು, ರಾಜಕುಮಾರ ಇದ್ದಂಗೆ ಇದಾನೆ ಎನ್ನುವ ಮಾತಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತದ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಮಾತು `ಗೌಡ’ನ ನೆಲೆಗೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಹಿರಿಯೂರ ಗೌಡನ ಕಥನದಲ್ಲಿ ಈರಣ್ಣಸ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿ `ಯಾವ ಊರಿನ ಗೌಡನೀತ’ ಎನ್ನುವ ಅಚ್ಚರಿಯ ಪ್ರಸಂಗವೂ ಬರುತ್ತದೆ.
ಸ್ಥಳನಾಮ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಈ ಕೃತಿಯು ಅಪಾರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶಾಸನ ಪುರಾಣಗಳ ಮುಖೇನ ಸ್ಥಳನಾಮಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಮಾದರಿಗಿಂತಲೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಮೌಖಿಕ ಕಥನಗಳ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಳನಾಮಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಮಧ್ಯಕರ್ನಾಟಕದ ಬಹುತೇಕ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಹೆಸರಲ್ಲಿಯೂ ಮನುಷ್ಯಸಂಬಂಧಿ ಸಮೀಕರಣಗಳಿರುವುದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಕೃತಿಯು ಮಧ್ಯಕರ್ನಾಟಕದ ಸ್ಥಳನಾಮಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಒಂದು ಆಕರವಾಗಿಯೂ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಯ ವೈವಿಧ್ಯವೂ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಕರ್ನಾಟಕದ ಚಿತ್ರದುರ್ಗ, ತುಮಕೂರು, ಆಂದ್ರದ ಗಡಿಭಾಗಗಳ ಒಂದು ಕನ್ನಡದ ಉಪಭಾಷೆಯ ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳಿವೆ. ಅಂತೆಯೇ ಕರ್ನಾಟಕದ ಉಪಭಾಷಾ ಅಧ್ಯಯನಕಾರರಿಗೆ ಈ ಕೃತಿಯು ನೆರವಾಗುವಂತಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ಕೃತಿಯ ನಿರೂಪಣೆಯಲ್ಲಿ ಲೇಖಕರು ಸಂವಹನದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ನುಡಿಗಟ್ಟನ್ನೂ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಶಿಷ್ಟ ಭಾಷೆಯನ್ನೂ ಬೆರೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಅದಲು ಬದಲಾದಂತೆ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ಜನರ ಲಯದಲ್ಲಿಯೇ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದರೆ ಈ ಕೃತಿಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಮಹತ್ವ ಬರುತ್ತಿತ್ತು.
ಇಡೀ ಕೃತಿಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ವೈಷ್ಣವ ಪರಂಪರೆಯ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿಯ ಉಲ್ಲೇಖದ ಒಂದೆರಡು ಕಥನಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ, ಶೈವ ಮತ್ತು ಶಾಕ್ತ ಪಂಥದ ಕಥನಗಳು ಹೆಚ್ಚಿವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಕಥನಗಳು ಶೈವ ಮತ್ತು ಶಾಕ್ತದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಸಾಂಸ್ಕøತಿಕ ಪರಿಸರ ರೂಪುಗೊಂಡಿರುವುದರ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ರೂಪಾಂತರದ ಕಥನಗಳಂತೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಶಿರಚ್ಚೇದದಿಂದ ದೈವಕ್ಕೆ ತನ್ನನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸುವ ಸಂಗತಿಯೊಂದು ಗೌನಳ್ಳಿ ಕರುವಿನ ಮಲ್ಲಪ್ಪನ ಕಥನದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಶಿವನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ಉಗ್ರಭಕ್ತಿಯ ಒಂದು ಕ್ರಮ. ಈಚೆಗೆ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ಸಮೀಪದ ಅಣ್ಣೀಗೇರಿಯಲ್ಲಿ ತಲೆಬುರುಡೆಗಳು ಸಿಕ್ಕು ಚರ್ಚೆಗೆ ಗ್ರಾಸವಾಗಿತ್ತು. ಈ ತಲೆಬುರುಡೆಗಳು ಶಿವಭಕ್ತರ ಶಿರಚ್ಚೇದದ ಹರಕೆಯಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಎಂ.ಎಂ.ಕಲ್ಬುರ್ಗಿ ಅವರು ಅನುಮಾನಿಸಿದ್ದರು. ಅಂತೆಯೇ ಹರಿಹರನ ರಗಳೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಹಲವು ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಶಿವಭಕ್ತರ ಶಿರಚ್ಚೇದದ ಉಲ್ಲೇಖಗಳಿವೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಗೌನಳ್ಳಿ ಕರುವಿನ ಮಲ್ಲಪ್ಪನ ಕತೆ ಶೈವ ಪರಂಪರೆಯ ಕುರುಹಿನಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ.
ಜಲಸಂಸ್ಕøತಿಯಆರಾಧನ ಪರಂಪರೆ ಈ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಇದು ಶಾಕ್ತದ ಒಂದು ಲಕ್ಷಣ. ಕುವೆಂಪು ನೀರೆಲ್ಲವೂ ತೀರ್ಥ ಎನ್ನುವಂತೆ ಇಲ್ಲಿನ ವರತೆ ಚಿಲುಮೆಗಳ ನೀರು ರೋಗನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ವರತೆ ನೀರು, ಗಂಗಮ್ಮನ ಮಾಡುವ ಆಚರಣೆಗಳು, ನೀರನ್ನು ಸಾಕ್ಷಿಯನ್ನಾಗಿಸುವುದು ಹೀಗೆ ಗಂಗೆಯ ಹಲವು ಬಗೆಯ ಆರಾಧನೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಲಕ್ಷ್ಮಿಪತಿ ಕೋಲಾರ ಅವರು ಶೈವಾರಾಧನೆ ಕುರಿತು `ನೀರ್’ `ಈರ್’ ಆಗಿ ರೂಪಾಂತರ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ `ಈರಗಾರರು’ ಎನ್ನುವುದರ ಮೂಲ `ವೀರ’ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ `ನೀರಗಾರರು’ ಎಂದಾಗಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಒಳಗು ಮಾಡಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿನ ಕಥನಗಳು ಮೌಖಿಕ ಕಥನ ಪರಂಪರೆಯ ಭಿನ್ನ ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇವು ಜನಪದ ಕಥೆಗಳ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವೀರನಿಗೂ ಆರಾಧನಾ ಪರಂಪರೆ ಇದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಆರಾಧನೆಗೊಳ್ಳುವ ಕುರುಹುಗಳಾಗಿ ಮಡಿದ, ಬಲಿಯಾದ, ಸಮಾದಿ ಮುಂತಾದ ಸ್ಥಳಗಳ ಗುರುತುಗಳಿವೆ. ಈ ಗುರುತುಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ ನಂಬಿಕೆ ಆಚರಣೆ ಉತ್ಸವಗಳು ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡಿವೆ. ಇದುವೇ ಈ ಕಥನಗಳ ಜೀವಂತಿಕೆ. ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ ಎನ್ನುವ ಮಾಹಿತಿ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ಆಚರಣೆಗಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅವಲೋಕನವಿಲ್ಲ. ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದ್ದರೆ, ಈ ಕಥನಗಳನ್ನು ಮರು ಪರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದಿತ್ತು. ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಲೇಖಕರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಹೊಸ ತಲೆಮಾರಿನ ಸಂಶೋಧಕರಿಗೆ ಮುಖ್ಯ ಆಕರಗಳನ್ನು ಈ ಕೃತಿಯು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ: ಸುಣ್ಣಕಲ್ಲಬಿದರಿ : ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ಅವ್ಯವಸ್ಥೆ- ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪರದಾಟ Janashakthi Media
