ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರ ತಂದಿರುವ ಮೂರು ರೈತ ಕಾಯಿದೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ರೈತರ ಸಿಟ್ಟು ಬಿಗಡಾಯಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಿಂದಲೇ ರೈತ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಇವುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ದನಿಯೆತ್ತಲು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದವು. ನಾಲ್ಕಾರು ದಿನಗಳಿಂದ ಇವರೆಲ್ಲ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ‘ದೆಹಲಿ ಚಲೋ’ ಆಂದೋಲನ ಆರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಪಂಜಾಬ್‌, ಹರ್ಯಾಣ, ರಾಜಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶಗಳ ರೈತರು ಈ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಹರ್ಯಾಣ ಸರಕಾರ ಇವರನ್ನು ದಿಲ್ಲಿ ತಲುಪದಂತೆ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ತಡೆದಿತ್ತು. ಬಳಿಕ ಎಲ್ಲೆಡೆಯಿಂದ ಪ್ರತಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತವಾದ ಬಳಿಕ, ದಿಲ್ಲಿಯತ್ತ ತೆರಳಲು ಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ, ರೈತರೇ ದಿಲ್ಲಿಯತ್ತ ತೆರಳುವ ಬದಲು, ದಿಲ್ಲಿಯ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ತಡೆದು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ ಹಾಗೂ ಹರಾರ‍ಯಣ ಸರಕಾರಗಳು ರೈತರನ್ನು ಸಮಾಧಾನಿಸಲು ವಿಫಲ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿಸದ್ದರೆ, ಪಂಜಾಬ್‌ ಹಾಗೂ ರಾಜಸ್ಥಾನ ಸರಕಾರಗಳು ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೆ ಸಹಕಾರ ಒದಗಿಸಿಕೊಟ್ಟಿವೆ.
ರೈತರ ಬೇಡಿಕೆಗಳೇನು?
- ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರ ತಂದಿರುವ ಮೂರು ಕೃಷಿ ಕಾಯಿದೆಗಳು ರೈತರ ವಿರೋಧಿಯಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಹಿಂದೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
- ಅಥವಾ ಕನಿಷ್ಠ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆಯ ಖಾತರಿ ನೀಡಬೇಕು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಹೊಸ ಕಾಯಿದೆ ರಚಿಸಬೇಕು.
ಯಾರ ನೇತೃತ್ವ?: ಸಂಯುಕ್ತ ಕಿಸಾನ್‌ ಮೋರ್ಚಾ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ರೈತ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಕೊಂಡು ಈ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ನಡೆಸುತ್ತಿವೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಿಂದ ಬಂದಿರುವ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ರೈತ ಸಂಘದ ಪ್ರತಿಭಟನಕಾರರ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ಕೋಡಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್‌ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಗುಜರಾತ್‌ ಮುಂತಾದ ಕಡೆ ಭಾರಿ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿದ್ದ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಲಯನ್ಸ್‌ ಫಾರ್‌ ಪೀಪಲ್ಸ್‌ ಮೂವ್‌ಮೆಂಟ್‌ನ ನಾಯಕಿ ಮೇಧಾ ಪಾಟ್ಕರ್‌ ಜೊತೆ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಯೋಗೇಂದ್ರ ಯಾದವ್‌ ನಾಯಕತ್ವದ ಜೈಕಿಸಾನ್‌ ಆಂದೋಲನ್‌ ಇದನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡಿದೆ.
ಹರ್ಯಾಣದ ರೈತ ಸಂಘಟನೆಗಳ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ಗುರ್ನಾಮ್‌ ಸಿಂಗ್‌ ಚದೂನಿ ಎಂಬವರು ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು 2019ರ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಲದ್ವಾದಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದರು. ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಹಲವು ರೈತ ಚಳವಳಿಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಇವರಲ್ಲದೆ ವಿಎಂ ಸಿಂಗ್‌ ನೇತೃತ್ವದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಿಸಾನ್‌ ಮಜ್ದೂರ್‌ ಸಂಘಟನ್‌, ಅವಿಕ್‌ ಸಹಾ ಮತ್ತು ಆಶಿಸ್‌ ಮಿತಾಲ್‌ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದ ಜೈಕಿಸಾನ್‌ ಆಂದೋಲನ್‌, ವಿ ವೆಂಕಟರಾಮಯ್ಯ ನೇತೃತ್ವದ ಆಲ್‌ ಇಂಡಿಯಾ ಕಿಸಾನ್‌ ಮಜ್ದೂರ್‌ ಸಭಾ, ಅಶೋಕ್‌ ಧಾವಲ್‌ ನಾಯಕತ್ವದ ಆಲ್‌ ಇಂಡಿಯಾ ಕಿಸಾನ್‌ ಸಭಾ ಮುಂತಾದ ನೂರಾರು ಸಂಘಟನೆಗಳು ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಲ್ಲಿವೆ.
ದೆಹಲಿವರೆಗೂ ತಲುಪಿದ್ದು ಹೇಗೆ?
ಪಂಜಾಬ್‌ ಮತ್ತು ಹರ್ಯಾಣಗಳ ರೈತರು ತಮ್ಮ ಹಠಮಾರಿ ನಿಲುವಿಗೆ ಹೆಸರಾದವರು. ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಸರಕಾರಗಳನ್ನು ತರಾಟೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರದ ಮೂರು ರೈತ ಕಾಯಿದೆಗಳು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಾಗ ರೈತರು ಕಿರಿಕಿರಿಗೊಂಡು ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದರು. ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳು, ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಅವರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದವು. ಪಂಜಾಬ್‌ ಸರಕಾರ, ಕೇಂದ್ರದ ಕೃಷಿ ಕಾಯಿದೆಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ, ತನ್ನದೇ ಕಾಯಿದೆಗಳನ್ನು ತರಲು ಮುಂದಾಯಿತು. ಹರ್ಯಾಣದ ರೈತರೂ ತಮ್ಮ ಸರಕಾರದಿಂದ ಇಂಥದೇ ನೆರವನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಹರ್ಯಾಣ ಸರಕಾರ ಇದಕ್ಕೆ ಮಣಿಯಲಿಲ್ಲ. ರೈತರು ಧರಣಿ ಕುಳಿತರು. ಹರ್ಯಾಣ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ನಡೆಸಿದ ಮಾತುಕತೆಯೂ ಫಲ ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ನಂತರ ರೈತರು ಅಂಬಾಲ- ದಿಲ್ಲಿಹೆದ್ದಾರಿಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಿದರು. ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಅವರನ್ನು ಲಾಠಿಚಾಜ್‌ರ್‍ ಮೂಲಕ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಚದುರಿಸಿ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್‌ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರಿಂದ ಮತ್ತಷ್ಟು ಕೆರಳಿದ ರೈತರು ದಿಲ್ಲಿಚಲೋ ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡರು.
ರಾಜಕೀಯ ಬೆಂಬಲ
ಹರ್ಯಾಣದ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷ ಬಿಜೆಪಿ, ಮಿತ್ರಪಕ್ಷ ಜೆಜೆಪಿ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದೆಲ್ಲಾ ಪಕ್ಷಗಳೂ ರೈತರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿವೆ. ಭೂಪಿಂದರ್‌ ಹೂಡಾ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ಹಾಗೂ ಅಭಯ್‌ ಚೌತಾಲ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಐಎನ್‌ಎಲ್‌ಡಿಗಳು ರೈತರ ಹಿಂದೆ ನಿಂತಿವೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬರೋಡಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಉಪಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ರೈತರ ವಿಷಯವನ್ನೇ ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಪ್ರಚಾರ ನಡೆಸಿದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌, ಬಿಜೆಪಿಯನ್ನು ಬಗ್ಗಬಡಿಯುವಲ್ಲಿ ಸಫಲವಾಗಿದೆ.
ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಳುವ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ರೈತರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ಶಿರೋಮಣಿ ಅಕಾಲಿ ದಳ(ಎಸ್‌ಎಡಿ)ವೂ ರೈತರ ಹಿಂದೆ ನಿಂತಿದ್ದು, ಕೃಷಿ ಕಾಯಿದೆ ವಿರೋಧಿಸಿ ಎಸ್‌ಎಡಿಯ ನಾಯಕಿ ಹರಸಿಮ್ರತ್‌ ಬಾದಲ್‌ ಕೇಂದ್ರ ಸಂಪುಟಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತ- ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳೆರಡೂ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಹಕಾರ ನೀಡಿರುವುದರಿಂದ ವಿಜೃಂಭಿಸಿರುವ ರೈತರು, ರೈಲು- ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ತಡೆದು ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ನಡೆಸಿದ್ದರು.
ಮುಂದೇನಾಗಬಹುದು?: ರೈತರು ಈ ಕಾಯಿದೆಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಾವು- ಬದುಕಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿರುವಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯದ ಯಾವುದೇ ಮನವೊಲಿಕೆಗೂ ಇವರು ಬಗ್ಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ರೈತರು ತಿಂಗಳುಗಟ್ಟಲೆ ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ದಿನಸಿ ಮತ್ತಿತ್ಯಾದಿ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ತಂದಿದ್ದು, ಅಷ್ಟು ಕಾಲ ಡೇರೆ ಹೂಡಿ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಲು ಸಜ್ಜಾಗಿಯೇ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಇವರ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಬಹುದಾದ ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯ ಬಲಪ್ರಯೋಗವೂ ಆಳುವ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಮುಜುಗರದ ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಿದೆ. ದೇಶದುದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ‘ಬಿಜೆಪಿ ರೈತವಿರೋಧಿ’ ಎಂಬ ಸಂದೇವನ್ನೂ ತಲುಪಿಸಬಹುದು. ಈಗಾಗಲೇ ಜಲಫಿರಂಗಿ, ಅಶ್ರುವಾಯು ಪ್ರಯೋಗಗಳು ವಿಫಲವಾಗಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಹರಾರ‍ಯಣ ಸರಕಾರ, ದಿಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ರೈತರಿಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಸಚಿವ ಅಮಿತ್‌ ಶಾ ಅವರು ಸಹ ದಿಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದರೆ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸುವುದಾಗಿ ಸಂದೇಶ ರವಾನಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಮೂರು ಕಾಯಿದೆ
ಕೇಂದ್ರದ ರೈತ ಕಾಯಿದೆಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿರುವ ಪಂಜಾಬ್‌ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರ, ತನ್ನದೇ ಮೂರು ವಿಧೇಯಕಗಳನ್ನು ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿ ಅನುಮೋದಿಸಿ ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಸಹಿಗೆ ಕಳಿಸಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆ ಖಾತರಿಯೂ ಸೇರಿದೆ. ಆದರೆ ಪ್ರತಿವರ್ಷ 32 ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟು ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುವ ಆಹಾರಧಾನ್ಯಗಳಿಗೆ ಪಂಜಾಬ್‌ ಒಂದೇ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆ ಕೊಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ; ಹಾಗೇ ರಾಜ್ಯದ ಈ ಕಾಯಿದೆಗಳಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಅಂಕಿತ ನೀಡುವುದೂ ಅನುಮಾನ. ಇದು ತಿಳಿದಿರುವುದರಿಂದಲೇ ರೈತರು ರಾಜ್ಯ ಕಾಯಿದೆಗಳನ್ನು ನೆಚ್ಚಲು ಸಿದ್ಧರಿಲ್ಲ.
2018ರ ವಿಧೇಯಕಗಳು
ಈಗ ಉಲ್ಬಣಿಸಿರುವ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು 2018ರ ಎರಡು ಖಾಸಗಿ ಸದಸ್ಯ ವಿಧೇಯಕಗಳು ನೆರವಾಗಬಹುದು. ಅವು, 2018ರಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆ ಸದಸ್ಯ, ರೈತನಾಯಕ ರಾಜು ಶೆಟ್ಟಿ ಅವರು ಮಂಡಿಸಿದ ವಿಧೇಯಕಗಳು. ಮೊದಲನೆಯದು, ರೈತರ ಸಾಲದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ವಿಧೇಯಕ-2018; ಎರಡನೆಯದು, ಅವಶ್ಯಕ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಸಂಭಾವನಾರ್ಥ ಕನಿಷ್ಠ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆ ಪಡೆಯುವ ರೈತರ ಹಕ್ಕು ಖಾತರಿ ವಿಧೇಯಕ-2018. ಈ ವಿಧೇಯಕಗಳು ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಪಕ್ಷಗಳ ಬೆಂಬಲ ಪಡೆದಿವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿ ಕಾನೂನು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ರೈತರು ಆಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿಮೊದಲನೆಯದು ರೈತರ ಎಲ್ಲಸಾಲವನ್ನು ಮನ್ನಾ ಮಾಡುವ, ಹಾಗೂ ಎರಡನೆಯದು ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆ ಖಾತರಿ ನೀಡುವ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಒಳಸುರಿಗಳ ಬೆಲೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಸ್ತಾವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
