ಭಾರತದ ಒಂದು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ

-ಎರಾಮ್ ಅಘಾ

-ಕೃಪೆ: ಕಾರವಾನ್ : ಅನುವಾದ: ಸಿ.ಸಿದ್ದಯ್ಯ

ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 17 ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ನೂರಾರು ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಡೆಸಿದ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ದಿನೇಶ್ ಗೋಸ್ವಾಮಿ, (1990) ಭಾರತೀಯ ಚುನಾವಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ ವಿವಿಧ ದೋಷಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ರಾಜಕಾರಣವು ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ರೂಢಿಗಳನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ನಾಶಗೊಳಿಸಿದೆ. ಸರ್ಕಾರಿ ಯಂತ್ರಗಳ ದುರುಪಯೋಗ, ಮತಗಟ್ಟೆಗಳ ವಶ, ಅವ್ಯವಹಾರ, ಹಿಂಸಾಚಾರ ಮತ್ತು ವಂಚನೆಯಂತಹ ವಿವಿಧ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸಮಿತಿ ವಿವರಿಸಿದೆ. 2015ರ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗ ಕೂಡ ಇದೇ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ಬದಿಗಿಟ್ಟು, ಈಗ ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಗಂಭೀರ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವನ್ನು 18ನೇ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ಆರಂಭವಾಗುವ ಮುನ್ನವೇ ಈ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಮೋದಿಯವರ ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನದೇ ಆದ ಇಬ್ಬರು ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರನ್ನು ನೇಮಿಸಿತು. ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ನಡೆಸುವ ನಿಯಂತ್ರಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಮುಕ್ತ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು; ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿ ದುರುಪಯೋಗ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷದಿಂದ ಸರ್ಕಾರಿ ಯಂತ್ರದ ದುರುಪಯೋಗವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು; ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಯನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಪಾಲಿಸುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಪ್ರಮುಖ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದಿಂದ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಆಯುಕ್ತರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ನಂತರ ಮೂರು ಆಯುಕ್ತರಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿತು. ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ರಾಜಕೀಯೇತರವಾಗಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ

ಮಾರ್ಚ್ 22, 2024 ರಂದು ದೆಹಲಿಯ ಅಶೋಕ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ ಭಾರತೀಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಕಚೇರಿಯು ಗದ್ದಲದಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು. ಸಿಪಿಎಂ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಸೀತಾರಾಮ್ ಯೆಚೂರಿ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಅಭಿಷೇಕ್ ಮನು ಸಿಂಘ್ವಿ, ಡಿಎಂಕೆಯ ವಿಲ್ಸನ್ ಮತ್ತು ತೃಣಮೂಲ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಡೆರಿಕ್ ಓಬ್ರಿಯಾನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಇಂಡಿಯಾ ಮೈತ್ರಿ ಕೂಟದ ನಾಯಕರು ದೆಹಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಅರವಿಂದ್ ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್ ಅವರ ಬಂಧನವನ್ನು ಖಂಡಿಸಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಈ ಮುಖಂಡರ ಅಹವಾಲು ಆಲಿಸಿದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು ಏನನ್ನೂ ಹೇಳಲಿಲ್ಲ. ಇಂಡಿಯಾ ಮೈತ್ರಿ ಕೂಟದ ಪಕ್ಷಗಳ ನಾಯಕರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಮಾಡಿರುವ ಬಿಜೆಪಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ವಿರುದ್ಧ ಏಕೆ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅಭಿಷೇಕಮನು ಸಿಂಘ್ವಿ ಕಿಡಿಕಾರಿದರು. ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿರುವಾಗ ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ್ದು ಹೇಗೆ? ಈ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಮಬಲದ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಗಂಭೀರ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಪಾತ್ರ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಇದು ಕೇವಲ ಅಲಂಕಾರಿಕವಲ್ಲ. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಅಧೀನಕ್ಕೆ ತಂದಂತೆ ಜಾರಿ ಇಲಾಖೆ, ಸಿಬಿಐ ಮತ್ತು ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಇಲಾಖೆಗಳನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ತರಬೇಕು ಎಂದು ಇಂಡಿಯಾ ಮೈತ್ರಿ ಪಕ್ಷಗಳು ಹೇಳುವುದು ಸಮಂಜಸವಾಗಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆ: ಮೇ 7 ರಂದು ಮತದಾನ ಮಾಡಲು ವಿಕಲಚೇತನರು, ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಸೌಲಭ್ಯ

ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವಿಧೇಯತೆಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ

ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವಿರೋಧಿ ಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ನಿಷ್ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವು ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೇಲೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. 2014ರಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗಿನಿಂದಲೂ ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಪರವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಆ ಪಕ್ಷದ ರಾಜಕೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪೂರೈಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಇಲ್ಲದೆ ಅದರ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದುತ್ತದೆ.

ಎಲೆಕ್ಟೋರಲ್ ಬಾಂಡ್‌ಗಳು- ಚೆಕ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅಸಮತೋಲನಗಳು

ಎಲೆಕ್ಟೋರಲ್ ಬಾಂಡ್ ದೇಣಿಗೆ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಹಣ ಹೊಂದಿರುವ ಪಕ್ಷ ಬಿಜೆಪಿ. ಈ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ಆರಂಭದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯದ ವಿವಿಧ ಇಲಾಖೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಎಲೆಕ್ಟೋರಲ್ ಬಾಂಡ್ ಯೋಜನೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಅಂದಿನ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಅರುಣ್ ಜೇಟ್ಲಿಯವರ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಮೋದಿ ಸರಕಾರ ಆ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಿತು. ಪಾರದರ್ಶಕವಲ್ಲದ ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಯಾವುದೇ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. 2015 ರ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವು ಹಣದ ಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರೆ, ಅದು ಆ ಪಕ್ಷದ ಪರವಾಗಿ ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ನಿರಾಕರಿಸಲಾಗದ ಸತ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರವು ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯ, ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ಸಿಬಿಐ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ರೂ.8000 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ದೇಣಿಗೆ ಪಡೆಯುವ ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ ನಡೆದಾಗ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಂಡಿತು. ಆಗ ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತ ಎ.ಕೆ.ಜ್ಯೋತಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು ಒಪಿ ರಾವತ್ ಮತ್ತು ಸುನಿಲ್ ಅರೋರಾ. ಇದು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ನಿಧಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿದೆ ಎಂದು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಭಾವಿಸಿತು. ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತ ಒ.ಪಿ. ರಾವತ್, ಯೋಜನೆ ಅಪಾಯಕಾರಿ; ಇದು ಪಕ್ಷಗಳು ಪಡೆಯುವ ಹಣದ ಬಗ್ಗೆ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು ಹಾಳು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಪತ್ರ ಬರೆದರು. ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಅರುಣ್ ಜೇಟ್ಲಿ ಅವರು ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ಮತ್ತು ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ‘ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ’ ಹಣಕಾಸು ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಎಸ್‌ಸಿ ಗರ್ಗ್ ಅವರಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಆಗ ನೀರಾ ರಾಡಿಯಾ ಭಾಷಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಗರಣದಲ್ಲಿ ಸುನಿಲ್ ಅರೋರಾ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತ ಎ.ಕೆ. ಜ್ಯೋತಿ 2009-13ರಲ್ಲಿ ಮೋದಿ ಗುಜರಾತ್ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಇವರಿಬ್ಬರು ತಮ್ಮ ಆರಂಭಿಕ ವಿರೋಧವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಒಪಿ ರಾವತ್ ಕೂಡ ಅದೇ ಸಾಲಿಗೆ ಸೇರಿದರು. ಹೀಗಾಗಿ, ಇಡೀ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಶಾಸನಬದ್ಧ ಆಯೋಗಗಳ ಶಿಫಾರಸುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಅಪಾಯಕಾರಿ, ಪಾರದರ್ಶಕವಲ್ಲದ, ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್‌ಗಳ ಯೋಜನೆಗೆ ತನ್ನ ವಿರೋಧವನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟಿತು.

ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ದೇಣಿಗೆ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯವು ಜನವರಿ 2018 ರಲ್ಲಿ ಗೆಜೆಟ್ ಮಾಡಿದೆ. ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಗೇಟ್‌ಗಳು ತೆರೆದಂತೆ ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಹಣದ ಹರಿವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. 2021 ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ, ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ವಕೀಲ ರಾಕೇಶ್ ದ್ವಿವೇದಿ ಅವರು, ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್‌ಗಳ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ದೇಶವನ್ನು ಬೆಚ್ಚಿಬೀಳಿಸಿದರು. ಈ ಹಿಂದೆ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್‌ಗಳ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಪತ್ರ ಬರೆದಿತ್ತು ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಕ್ಷದ ವಕೀಲರು ಗಮನಸೆಳೆದರು. ಆದರೆ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಬರುವ ಹಣದ ವಿವರವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕು ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರೂ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಮೌನ ವಹಿಸಿದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಫೆಬ್ರವರಿ 15, 2024 ರಂದು, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್‌ಗಳ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅಮಾನ್ಯಗೊಳಿಸುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು.

ದಶಕಗಳ ತಾರತಮ್ಯ

2019 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮೋದಿಯವರ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಅನ್ನು ತಪಾಸಣೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಚುನಾವಣಾ ವೀಕ್ಷಕ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಮೊಶಾಖಿ ಅವರನ್ನು ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಿತು. ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತ ಖುರೇಷಿ, ಇದು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಅನುಚಿತ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. 2010ರಲ್ಲಿ ಬಿಹಾರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯ ವೇಳೆ ಲಾಲು ಪ್ರಸಾದ್ ಯಾದವ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ಅನ್ನೂ ಪರೀಕ್ಷಿಸುವಂತೆ ಹೇಳಿದ್ದರು ಎಂದು ಖುರೇಷಿ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. 2019 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆ, ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣಾ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಯ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿವೆ ಎಂದು ಖುರೇಷಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. “ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಯಾರನ್ನು ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಬೇಕು? “ಭಾರತೀಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವನ್ನು ಪಂಜರದಲ್ಲಿ ಇಡಬೇಕು, ತಪ್ಪು ಮಾಡುವ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಲ್ಲ” ಎಂದು ಖುರೇಷಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. 2019 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೋದಿ-ಅಮಿತ್ ಶಾ ಅವರ ವಿವಿಧ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದಲ್ಲಿ ದೂರುಗಳು ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿವೆ. ಯಾವುದೇ ಕ್ರಮವಿಲ್ಲ.

2019ರಲ್ಲಿ ನಮೋ ಟಿವಿ ಚಾನೆಲ್

ಮೂವರು ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ಅಶೋಕ್ ಲಾವಾಸಾ ಮಾತ್ರ ಈ ದೂರುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದಿದ್ದರು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ನಂತರ ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ದಾಳಿಗೆ ಒಳಗಾದರು. ಅಶೋಕ್ ಲಾವಾಸಾ ಅವರು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರ ಹುದ್ದೆಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ ಮೊದಲ ಆಯುಕ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. NAMO ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಚಾನೆಲ್ ಅನ್ನು 2019 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಮೋದಿಯವರ ಭಾಷಣಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಚುನಾವಣಾ ನೀತಿ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷದವರು ಸರಕಾರಿ ಯಂತ್ರವನ್ನು ದುರ್ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವನ್ನು ಕೆರಳಿಸಿತು. ಸಂಸತ್ ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರ ನಮೋ ಟಿವಿ ಚಾನೆಲ್ ಅನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.

ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಮೊದಲ ತಲೆಮಾರಿನ ಮತದಾರರು ಬಾಲಾಕೋಟ್ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದ ಸೈನಿಕರಿಗೆ ಮತ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಮೋದಿ ಹೇಳಿದರು. ಇದು ಚುನಾವಣಾ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಯ ಗಂಭೀರ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಇದಕ್ಕೂ ತನಗೂ ಸಂಬಂಧವೇ ಇಲ್ಲವೆಂಬಂತೆ ಮೂಕಪ್ರೇಕ್ಷಕನಂತೆ ಸುಮ್ಮನಿತ್ತು. ಆದರೆ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಮಿಂಚಿನ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಇತರ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿತು.

2017 ರಲ್ಲಿ, ಗುಜರಾತ್-ಹರಿಯಾಣ ರಾಜ್ಯಗಳ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳೆರಡನ್ನೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಘೋಷಿಸುವ ಬದಲು, ಹರಿಯಾಣ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮೊದಲು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಗುಜರಾತ್ ಚುನಾವಣೆಗಾಗಿ ಮೋದಿ ಅವರಿಗೆ ರೈತರು, ಯುವಕರು, ಮಹಿಳೆಯರು, ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಪತ್ತಿದಾರರಿಗೆ ವಿವಿಧ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ, ಗುಜರಾತ್‌ಗೆ ಮಾತ್ರ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಚುನಾವಣಾ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮತಯಂತ್ರಗಳ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯ ಕುರಿತ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತ ದೂರುಗಳನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ನಿರಾಯಾಸವಾಗಿ ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದೆ. ಇವಿಎಂ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಭಾರತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ತನ್ನ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಬಿಜೆಪಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ; ಅವರನ್ನು ಸಮಿತಿಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ನಿವೃತ್ತ ಅಧಿಕಾರಿ ಶರ್ಮಾ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಪತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಯಾವುದೇ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿಲ್ಲ.

ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು ಕೈಗೊಂಬೆಗಳಾಗಿ

ಅರುಣ್ ಗೋಯಲ್ ಅವರು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಇಲಾಖೆಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2022 ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾಗಬೇಕಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಅವರು 18 ನವೆಂಬರ್ 2022 ರಂದು ಸ್ವಯಂ ನಿವೃತ್ತಿ ಪಡೆದರು. ಸರಿಯಾದ ಸರ್ಕಾರಿ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸದೆ ಅವರಿಗೆ ಸ್ವಯಂ ನಿವೃತ್ತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಮರುದಿನ ನವೆಂಬರ್ 19 ರಂದು ಅವರನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರ ನೇಮಕಾತಿ ಕುರಿತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ ಇದು ನಡೆದಿದೆ. ಮಾರ್ಚ್ 2023 ರಲ್ಲಿ, ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರ ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿಯು ಪ್ರಧಾನಿ, ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ ಮತ್ತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬೇಕು ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು. ಈ ತೀರ್ಪು ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿತು ಮತ್ತು ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು ಭಯವಿಲ್ಲದೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಈ ತೀರ್ಪು ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರ ನೇಮಕಕ್ಕೆ ನ್ಯಾಯಯುತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದೆ. ಆದರೆ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರವು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಫಲಕದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಮತ್ತು ಅದರ ಬದಲಿಗೆ ಆ ಹುದ್ದೆಗೆ ಪ್ರಧಾನಿ ಸೂಚಿಸಿದ ಸಚಿವರೊಬ್ಬರನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಲು ಕಾನೂನನ್ನು ತಂದಿತು. ಹೀಗಾಗಿ ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು ರದ್ದುಗೊಂಡಿದೆ.

ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಅರುಣ್ ಗೋಯಲ್ ನೇಮಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಎಟಿಆರ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಿಸಿತು. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿತು. ಈ ವೇಳೆ ಅರುಣ್ ಗೋಯಲ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕಮಿಷನರ್ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ದಿಢೀರ್ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ಅಶೋಕ್ ಲಾವಾಸಾ ನಂತರ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ ಎರಡನೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅರುಣ್ ಗೋಯಲ್. ಅವರ ರಾಜೀನಾಮೆ ನಿಗೂಢವಾಗಿ ಮುಚ್ಚಿಹೋಯಿತು.

ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿ ಏನನ್ನೂ ಮಾಡದ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ಏಕಾಏಕಿ ಮೂರು ಆಯೋಗಗಳಿರುವ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವನ್ನು ರಾಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ನೇತೃತ್ವದ ಒಂದೇ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳು ಇದ್ದವು. ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರ ನೇಮಕಾತಿ ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆಯ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ ಅಧೀರ್ ರಂಜನ್ ಚೌಧರಿ ಅವರಿಗೆ 212 ಹೆಸರುಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದ್ದು, ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿ ಆರಂಭಗೊಳ್ಳುವ ಮುನ್ನ 10 ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವರ ಹೆಸರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಜ್ಞಾನೇಶ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಸುಖಬೀರ್ ಸಿಂಗ್ ಸಂಧು ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಆಯ್ಕೆಯೇ ಒಂದು ನಾಟಕ, ಪ್ರಹಸನ; ಅವರನ್ನು ನೇಮಿಸಲು ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ಈಗಾಗಲೇ ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಶಾಂತ್ ಭೂಷಣ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಜ್ಞಾನೇಶ್ ಕುಮಾರ್ ಕೇರಳದ ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕ ಸೇವಾ ಅಧಿಕಾರಿ. ಅಮಿತ್ ಶಾ ಅವರಿಗೆ ತುಂಬಾ ಆಪ್ತರು. 2019 ರಲ್ಲಿ, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ವಿಶೇಷ ಕಾನೂನಿನ 370 ನೇ ವಿಧಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಎರಡು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಮಿತ್ ಶಾ ಅವರ ಗೃಹ ಸಚಿವಾಲಯದ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ವಿಭಾಗದಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. 2020 ರಲ್ಲಿ, ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ರಾಮ ಮಂದಿರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ರಾಮಜನ್ಮ ಭೂಮಿ ತೀರ್ಥ ಚೇತ್ರ ಎಂಬ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯೇ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಆರೆಸ್ಸೆಸ್ ಬಿಜೆಪಿ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಂತೆ ವರ್ತಿಸಲು ಮತ್ತು ಲೂಟಿ ಮಾಡಿದ ಲಾಭವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಜ್ಞಾನೇಶ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಭೂ ವಿವಾದ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ವಹಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅಮಿತ್ ಶಾ ನೇತೃತ್ವದ ಸಹಕಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯದಲ್ಲೂ ಅವರು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.

ಸುಖಬೀರ್ ಸಂಧು ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಭಾರತೀಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅವರು 2019-21ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಿತಿನ್ ಗಡ್ಕರಿ ಅವರ ನೆಚ್ಚಿನ ಅಧಿಕಾರಿ ಪುಷ್ಕರ್ ಸಿಂಗ್ ಥಾಮಿ ಅವರು ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಮುಖ ಉಪಕ್ರಮವಾದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕ ಸಂಹಿತೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಹಾಗಾಗಿ ಇಬ್ಬರೂ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಚುನಾವಣಾ ಕಮಿಷನರ್ ಗಳನ್ನು ಈ ಹಿಂದೆ ಎಂದೂ ಕೆಟ್ಟ ಕೈಗೊಂಬೆಗಳಾಗಿ ನೇಮಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಮಾರ್ಚ್ 2024 ರಲ್ಲಿ 18 ನೇ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯ ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ, ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ವಿವಿಧ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರಿಗೆ ಚುನಾವಣಾ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಭಾರೀ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ನಡೆಸಿದ ಬಿಜೆಪಿ ವಿರುದ್ಧ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಯಾವುದೇ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿಲ್ಲ. ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್ ಬಂಧನದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಲಿಲ್ಲ. ಬಿಜೆಪಿ ಸರಕಾರವು ಜಾರಿ ಇಲಾಖೆ, ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಇಲಾಖೆಯಂತಹ ಸರಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿಲ್ಲ. ಇದೇ ವೇಳೆ ದೇಶ 3ನೇ ಹಂತದ ಮತದಾನದತ್ತ ಸಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಆಗ ನೀರಾ ರಾಡಿಯಾ ಭಾಷಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಗರಣದಲ್ಲಿ ಸುನಿಲ್ ಅರೋರಾ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತ ಎ.ಕೆ. ಜ್ಯೋತಿ 2009-13ರಲ್ಲಿ ಮೋದಿ ಗುಜರಾತ್ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಇವರಿಬ್ಬರು ತಮ್ಮ ಆರಂಭಿಕ ವಿರೋಧವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಒಪಿ ರಾವತ್ ಕೂಡ ಅದೇ ಸಾಲಿಗೆ ಸೇರಿದರು

ಇವಿಎಂ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಭಾರತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ತನ್ನ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಬಿಜೆಪಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ; ಅವರನ್ನು ಸಮಿತಿಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ನಿವೃತ್ತ ಅಧಿಕಾರಿ ಶರ್ಮಾ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಪತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಯಾವುದೇ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿಲ್ಲ.

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ: ಪೆನ್‌ಡ್ರೈವ್‌ ಪ್ರಕರಣ : ರೇವಣ್ಣ, ಪ್ರಜ್ವಲ್ ರೇವಣ್ಣ ಶೀಘ್ರ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಆಗ್ರಹ Janashakthi Media