ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಕರಡು ಖನಿಜ ಹರಾಜ ನಿಯಮವನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿದ್ದು, ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರಿಗೆ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಕೇವಲ 13 ದಿನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಹಾಗಿಯೇ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಚಿವಾಲಯವು ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳಿಗೆ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ಹೊಸ ಗಡುವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ.
ಹೊಸ ದೆಹಲಿ ಫೆ 04: ದೇಶೀಯ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರವು ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ನೀರೊಡ್ಡುತ್ತಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಸುಧಾರಣೆಯಗಳನ್ನು ತಳ್ಳುವಾಗ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಕಳವಳಗಳನ್ನು ಕ್ರಮೇಣ ಬದಿಗೊತ್ತಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಕಾರ್ಪೋರೇಟರ್ ಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜನವರಿ 23 ರಂದು ಕೇಂದ್ರ ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಕರಡು ಖನಿಜ ಹರಾಜು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿದ್ದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಮಧ್ಯಸ್ತಗಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಫಾರಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಕೇವಲ 13 ದಿನಗಳು ಮಾತ್ರ ನೀಡಿತು.
ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಪೂರ್ವ– ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಮಾಲೋಚನಾ ನೀತಿಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ನೋಟೀಸ್ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಕಾರ್ಯಚಾರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮತ್ತು ಆಯಾ ಟೆಂಡರ್ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚಿನ ದಿನಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಬ್ಲಾಕ್ ಹಂಚಿಕೆದಾರರನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಎನ್ ಐಟಿಐ ಆಯೋಗ (NITI Aayoga) ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿಯ ಶಿಫಾರಸಿನ ಮೇರೆಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ಕೋರಲಾಗಿದೆ.
ಸರ್ಕಾರವು ದಿನನಿತ್ಯದ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿಗೆ ಸಮಯವೇ ನೀಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿಗಳ ಶಿಫಾರಸ್ಸುಗಳ ಮೇಲೆ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರೆ ಹೆಚ್ಚವರಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವಿತರಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ನಿಯಂತ್ರಕ ತೀರ್ಮಾನಗಳು ಪರಿಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದತ್ತ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿರುವ ಪುನರ್ವಸತಿ, ಭೂ ಸಂಘರ್ಷಗಳು ಅಥವಾ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಯತ್ನವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದರೆ ಯಾವ ಅನ್ಯಾಯಗಳು ತೆರೆದುಕೊ‍ಳ್ಳಬಹದು ಎಂಬುದು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಿಲ್ಲ ಎಂದು ದೆಹಲಿಯ ಥಿಂಕ್ ಟ್ಯಾಂಕ್ ನೀತಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಕಂಚಿ ಕೊಹ್ಲಿ ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಕರಡು ನಿಯಮಕ್ಕೆ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಫಾರಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲು ಫೆಬ್ರವರಿ 5 ಅನ್ನು ಸಚಿವಾಲಯ ಕೊನೆಯ ದಿನಾಂಕವೆಂದು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದೆ. ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆಯೇ ಪೂರ್ವ ಸಮಾಲೋಚನೆಗಳ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಣ್ಣ ಕಿಟಕಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದಕ್ಕಾಗಿ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರವು ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜದ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಪರಿಸರವಾದಿಗಳಿಂದ ತೀವ್ರ ಟೀಕೆಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಧರ್ಮಕಾಲಾ ಮೂಲದ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಂಶೋಧಕ ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಕಪೂರ್ ರವರು “ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಕರಡು ಶಾಸನವನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ತಿಳಿಸುವ ಮೊದಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲು ಕನಿಷ್ಠ 30 ದಿನಗಳ ಅವಧಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. 2014 ರಲ್ಲಿ ಈ ಪರಿಣಾಮಕ್ಕೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶಾಸನವನ್ನುತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಬಹುಶಃ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಮರೆತಿದೆ ಅಥವಾ ಕಡೆಗಣಿಸಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನೇತೃತ್ವದ ಯು.ಪಿ.ಎ ಸರ್ಕಾರವು 2014 ರಲ್ಲಿ ನಿಯಮವನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಸಮರ್ಥನೆಯನ್ನು ನೀಡುವುದು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿದೆ. ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮಧ್ಯಸ್ತಗಾರರಿಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ 2014 ಜನವರಿ 10 ರಂದು ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳ ಸಮಿತಿ ಸಭೆಯನ್ನು ಈ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಇಲಾಖೆ/ಸಚಿವಾಲಯವು ಕರಡು ಶಾಸನವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಡೊಮೇನ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಬೇಕು ಅಥವಾ ಕನಿಷ್ಠ ಇತರ ಮಾಹಿತಿಯು ಅಂತಹ ಶಾಸನಗಳಿಗೆ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಸಮರ್ಥನೆ, ಪ್ರಸ್ತಾವಿಕ ಶಾಸನದ ಅಗತ್ಯ ಅಂಶಗಳು ಅದರ ವಿಶಾಲವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವದ ಅಂದಾಜು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಪರಿಸರ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಸಂಬಧಪಟ್ಟ ಜನರ ಜೀವನೋಪಾಯ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಕುರಿತಾದ ಶಾಸನ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಶಾಸನ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ” ಎಂದು ಸಭೆಯ ನಿಮಿಷಗಳು ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಎಚ್ ಎಲ್ ಸಿ (ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿ) ಶಿಫಾರಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಖನಿಜ ಹರಾಜು ನಿಯಮಗಳನ್ನು 2015 ರಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಸಂಪೂರ್ಣ ಪರಿಶೋಧಿಸಲಾದ ಬ್ಲಾಕ್ ಗಳಿಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿತ ಆದಾಯದ ಪಾಲಿನಲ್ಲಿ 50% ರಿಯಾಯಿತಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಟೆಂಡರ್ ನಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಿದಂತೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಖನಿಜವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರವಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಖನಿಜಗಳು ಹಲವಾರು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಮೂಲ ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಖನಿಜಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಗಣಿಗಳು ಸಚಿವಾಲಯ ಜನವರಿ 23ರ ಸಭೆಯ ನೋಟಿಸ್.
ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸಲುವಾಗಿ ಪರಿಸರ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುವ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರವು ಜನವರಿ ಮೊದಲ ವಾರದಲ್ಲಿ ಉದ್ದೇಶಿತ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳಿಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಗಡುವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದೆ. ಸಲ್ಫರ್ ನ ವಿಷಕಾರಿ ಆಕ್ಸೈಡಗಳ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಫ್ಲೋ–ಗ್ಯಾಸ್ ಡೆಸಲ್ಫ್ಯೂರೈಸೇಶನ್ (ಎಫ್ ಜಿಡಿ) ವ್ಯವಸ್ತೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮೂಲತಃ 2017 ಕ್ಕೆ ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳಿಗೆ ಗಡುವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು 2022ಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು.
ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕೇಂದ್ರ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಚಿವಾಲಯವು ಕಚೇರಿ ಜ್ಞಾಪಕ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೊರಡಿಸಿರುವ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಅನುಮೋದನೆಗಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಪರಿಸರ, ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು ಹವಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಹವಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಸುತ್ತಲಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಇದು ವಿದ್ಯುತ್ ಸಚಿವಾಲಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲಿಲ್ಲ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳು ಖಾಸಗಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಗಡುವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಪಾತ್ರವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪರಿಸರ ವಕೀಲ ರಿತ್ವಿಕ್ ದತ್ತಾ ಹೇಳಿದರು.
ಕೃಪೆ : ನ್ಯೂಸ್ ಕ್ಲಿಕ್, ಅನುವಾದ : ಪ್ರಜ್ವಲ್ ಪ್ರಕಾಶ್
