ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ರೈತರಿಗೆ ಹೊಸ ಭರವಸೆ ಮೂಡಿಸಿದ ಕೇರಳ ಎಡರಂಗ ಸರ್ಕಾರ

ಎಚ್.ಆರ್. ನವೀನ್ ಕುಮಾರ್, ಹಾಸನ

ಜಾಗತೀಕರಣ ಮತ್ತು ನವಉದಾರೀಕರಣ ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಕಳೆದ ಮೂರು ದಶಕಗಳಿಂದ ಭಾರತದ ಕೃಷಿಯು ತೀವ್ರ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವ ನೀತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಕೃಷಿ ಲಾಭದಾಯಕವಲ್ಲ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿ ಒಂದು ಕಡೆ ಕೃಷಿಯಿಂದ ರೈತರು ವಿಮುಖರಾದರೆ ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಇದೇ ರೈತರು ಮಾಡಿದ ಸಾಲಗಳನ್ನು ತೀರಿಸಲಾಗದೆ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯ ದಾರಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಕೃಷಿ ಮೇಲಿನ ಅನುದಾನವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿದ್ದು, ಸರಿಯಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸದಿರುವುದು, ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ಬಡ್ಡಿದರದ ಸಾಲ, ಗಗನಕ್ಕೇರಿದ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚ, ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ರೈತರಿಗೆ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಲಾಭ ಮಾಡಿಕೊಡುವ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದ್ದು. ದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಇಂತಹದ್ದೇ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ 2006 ರಲ್ಲಿ ಎಡರಂಗ ಸರ್ಕಾರ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬರುವ ಮುನ್ನ ಇತ್ತು.

ಸಾಂಬಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು, ಗೋಡಂಬಿ, ತೆಂಗು, ಅಡಿಕೆ, ಕೋಕೋ, ಚಹಾ, ಕಾಫಿ ಮತ್ತು ರಬ್ಬರ್‌ನಂತಹ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು ಶೇ 80 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳೆ ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಪರೂಪದ ರಾಜ್ಯ ಕೇರಳ. ಭತ್ತವು ರಾಜ್ಯದ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಇದು ತನ್ನ ಅಗತ್ಯತೆಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಪಾಲನ್ನು ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀಲಂಕಾದೊಂದಿಗಿನ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದದಿಂದಾಗಿ ವಯನಾಡ್, ಇಡುಕ್ಕಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಅನೇಕ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದ್ದವು, ಚಹಾ, ಕಾಫಿ ಮತ್ತು ಮಸಾಲೆಗಳ ಅಗ್ಗದ ಆಮದುಗಳು ಕೇರಳದ ರೈತರಿಗೆ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆಲೆ ಕುಸಿತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ರೈತರ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಘಟನೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ ಕೇರಳ ರೈತ ಸಂಘ (ಎಐಕೆಎಸ್) ದ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆ ಆಧಾರಿತ ಐಕ್ಯ ಹೋರಾಟಗಳಿಂದ ಸಾಲ ಮನ್ನಾ ಮತ್ತು ಋಣಭಾರ ಆಯೋಗದ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟವು.

2006 ರಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ ವಿ.ಎಸ್.ಅಚ್ಯುತಾನಂದನ್ ನೇತೃತ್ವದ ಎಡರಂಗ ಸರ್ಕಾರವು ತ್ರಿಕೋನ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಕೃಷಿ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು. ಈ ತಂತ್ರವು ಸಾಲದಲ್ಲಿರುವ ರೈತರಿಗೆ ತುರ್ತು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು, ಕೃಷಿ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಮತ್ತು ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಸಾಲ ಪರಿಹಾರ ಆಯೋಗವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು ಮತ್ತು ರೈತರಿಗೆ ವಿವಿಧ ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ಋಣಮುಕ್ತ ಆಯೋಗವು ರೈತರ ಸಾಲ ಮನ್ನಾ ಮಾಡಿ ಅವರನ್ನು ಸಾಲದ ಬಲೆಯಿಂದ ಪಾರು ಮಾಡಿದೆ. ರೈತರ ಆಂದೋಲನವು ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಲು ರೈತರನ್ನು ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಸಂಘಟಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು. ಲಾಗುವಾಡುಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸುವುದು, ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ಮೌಲ್ಯವರ್ಧನೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಾಗಿ ನಿರಂತರ ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿ ಬಂದ ಲಾಭವನ್ನು ರೈತರಿಗೆ ವಿತರಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು. 2006, 2016 ಮತ್ತು 2021ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ ಎಲ್‌ಡಿಎಫ್ ಸರಕಾರಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ರೈತರು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯಂತಹ ಯೋಚನೆಯಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಮುಖದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ನಗುವನ್ನು ಕಾಣವಂತಾಯಿತು.

ಕೃಷಿಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯ ಮತ್ತು ಲಾಭದಾಯಕವಾಗಿಸುವುದು

ಕೃಷಿಯ ಆದಾಯ ಕುಸಿಯಲು ಕಾರಣವಾದ ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆಯೆಂದರೆ, ಉತ್ಪಾದನೆಯ ವೆಚ್ಚಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಏರಿಕೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದು ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಲಾಭದಾಯಕ ಬೆಲೆ ಸಿಗುತ್ತಿಲ್ಲ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕೃಷಿಯು ಸೊರಗಿದೆ. ಕೃಷಿಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾಗಿ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ? ಇದು ವಿವಿಧ ಎಡ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ರಂಗದ ಸರಕಾರಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಸಬ್ಸಿಡಿ ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು, ಹೆಚ್ಚಿನ ಇಳುವರಿಯ ತಳಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು, ಲಾಭದಾಯಕ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ಮೌಲ್ಯವರ್ಧನೆ ಹಾಗೂ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಮೂಲಕ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯ ಪಾಲನ್ನು ರೈತರಿಗೆ ವಿತರಿಸುವುದು. ಎಮ್.ಎಸ್.ಸ್ವಾಮಿನಾಥನ್ ಆಯೋಗದ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ರೈತರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಆದಾಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಲು ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚಕ್ಕಿಂತ ಕನಿಷ್ಠ ಶೇಕಡ 50 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಬೆಲೆಯನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುವುದು.

ಅಕ್ಕಿಯು ಕೇರಳಿಯರ ಪ್ರಧಾನ ಆಹಾರವಾಗಿದೆ; ಆದರೆ ಕೇರಳವು ತನ್ನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಭತ್ತದ ಜಮೀನುಗಳು ಕಣ್ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಮೇಣ ಒಟ್ಟಾರೆ ಕೃಷಿ ಆಧಾರಿತ ಭೂಮಿಯೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. 2006 ರಲ್ಲಿ, ಎಲ್‌ಡಿಎಫ್ ಸರ್ಕಾರವು ಭತ್ತಬೆಳೆಗಾರರಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದ ಬೋನಸ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿತು. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಭತ್ತಕ್ಕೆ ಘೋಷಿಸಿದ ಎಂಎಸ್‌ಪಿ ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ರೂ.570. ಇದು ಕೇರಳದ ರೈತನಿಗೆ ಕೃಷಿ ವೆಚ್ಚವನ್ನೂ ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಎಲ್‌ಡಿಎಫ್ ಸರ್ಕಾರವು 2006 ರಲ್ಲಿ ಕ್ವಿಂಟಲ್‌ಗೆ ರೂ.707 ರಂತೆ ಖರೀದಿಸಿತು ಮತ್ತು 2011 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಅದು ಕ್ವಿಂಟಲ್‌ಗೆ ರೂ.1,400 ಕ್ಕೆ ಏರಿತು. ಆದರೆ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಎಂಎಸ್‌ಪಿ ಕೇವಲ ಕ್ವಿಂಟಲ್‌ಗೆ ರೂ.1000 ಮಾತ್ರ ಆಗಿತ್ತು. ಕೇಂದ್ರವು ಘೋಷಿಸಿದ 2020-21 ಬೆಳೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಭತ್ತದ ಎಂಎಸ್‌ಪಿ ಕ್ವಿಂಟಲ್ ರೂ 1868 ಆಗಿತ್ತು, ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಭತ್ತವನ್ನು ಕ್ವಿಂಟಾಲ್‌ಗೆ ರೂ.2800 ರಂತೆ ಖರೀದಿಸಲಾಯಿತು. 2006 ರಲ್ಲಿ ಭತ್ತದ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಗಮನ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಕ್ವಿಂಟಲ್‌ಗೆ ರೂ.2820 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಕೇಂದ್ರೀಯವಾಗಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಎಂಎಸ್‌ಪಿ ಕೇವಲ ಕ್ವಿಂಟಲ್ ಗೆ ರೂ.1940 ಆಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ 2020 ರಲ್ಲಿ ಭತ್ತದ ಬೆಳೆಗಾರರಿಗೆ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ರೂ.2000 ರಾಯಲ್ಟಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು, ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳು ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗೆ ರೂ.3000 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. 2008 ರಲ್ಲಿ ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳನ್ನು ಇತರ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದರಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ‘ಕೇರಳ ಭತ್ತದ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆ’ಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಭತ್ತದ ಕೃಷಿ ಉತ್ತೇಜನಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಒತ್ತು ನೀಡಿ ಹಿಂಗಾರು ಭೂಮಿ ಬಳಕೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುವುದು, ಮಹಿಳಾ ಸ್ವಸಹಾಯ ಸಂಘಗಳು, ಕುಟುಂಬಶ್ರೀಗಳಿಗೆ ಗುತ್ತಿಗೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ. 2021-22ರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಭತ್ತದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ರೂ.116.14 ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ. ‘ಸುಭಿಕ್ಷಾ ಕೇರಳಂ’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಳು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಭತ್ತ ಬೆಳೆಯಲು ರೂ. 3 ಕೋಟಿ ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯೋಗ ಖಾತ್ರಿ ಯೋಜನೆ, ಕುಟುಂಬಶ್ರೀ, PACS, FPOಗಳು ಮತ್ತು LSGD ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಕ್ರಿಯ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯಿಂದ ಭತ್ತದ ಹಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಸುಸ್ಥಿರ ಕೃಷಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತರಲಾಗುವುದು. ಕುಟುಂಬಶ್ರೀ 74,640 ಜಂಟಿ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಗುಂಪುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಘಟಿತವಾಗಿರುವ ಸುಮಾರು 3.42 ಲಕ್ಷ ಮಹಿಳಾ ರೈತರಿಗೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಾಗುವಳಿ ಮಾಡಲು ಗುತ್ತಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವರು 33,259 ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ನಲ್ಲಿ ಭತ್ತ ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನೀತಿಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಭತ್ತದ ಕೃಷಿಯು 1.7 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ನಿಂದ 2.3 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗಳಿಗೆ ಏರಿದೆ.

ಈ ‘ರೈತ ಕೇಂದ್ರಿತ’ ವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ರೈತರಿಗೆ ನೀಡುವ ಸಹಾಯಧನಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಟಿಯಿಲ್ಲದ್ದಾಗಿದೆ. ಬೀಜಗಳು, ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳು, ಕೀಟನಾಶಕಗಳು, ಕೃಷಿ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ಕಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ನೀರಾವರಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಕೃಷಿ ವೆಚ್ಚಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಳವಾದ್ದರಿಂದ 2020 ರಲ್ಲಿ ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು.

ಕೆಲವು ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ (ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗೆ) ಸಹಾಯಧನಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ:

ಭತ್ತ (ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಂದು ಕೊಯ್ಲು) – ರೂ, 22,000
ತರಕಾರಿಗಳು – ರೂ, 25,000
ತಂಪಾದ ಋತುವಿನ ತರಕಾರಿಗಳು -ರೂ. 30,000
ಬೇಳೆ ಕಾಳುಗಳು- ರೂ. 20,000
ಮರಗೆಣಸು ಮತ್ತು ಇತರ ಗೆಡ್ಡೆಗಳು- ರೂ. 30,000
ಬಾಳೆ – ರೂ.30.000

ಹಿಂಗಾರು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಭತ್ತದ ಕೃಷಿಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವೂ ಇದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕರಿವೆಲ್ಲೂರ್-ಪೆರಳಂ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳು ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗೆ ರೂ.17,000 ಸಹಾಯಧನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳು ರೈತರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಭತ್ತದ ಕೃಷಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ 76 ಕೋಟಿರೂ ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ. ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ಕೃಷಿ ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ರೂ 50 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ಸಾಲ ನೀಡುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ತರಕಾರಿ ಕೃಷಿ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಕಳೆದ ಬಾರಿ 19 ಕೋಟಿ ರೂ ಮೀಸಲಿದ್ದು ಈ ವರ್ಷ 39 ಕೋಟಿ ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ. 2015-16ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ತರಕಾರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯು 2018-19 ರಲ್ಲಿ 6.5 ಲಕ್ಷ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್‌ಗಳಿಂದ 12.12 ಲಕ್ಷ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್‌ಗಳಿಗೆ ಏರಿತು, ನಂತರ ಅದು 2020 ರಲ್ಲಿ 15 ಲಕ್ಷ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್‌ಗೆ ಏರಿತು ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯನ್ನು 24,000 ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು, 35 ಲಕ್ಷ ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಕಳೆದ ಎಲ್‌ಡಿಎಫ್ ಸರ್ಕಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 78 ಲಕ್ಷ ತರಕಾರಿ ಬೀಜದ ಕಿಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು 248 ಲಕ್ಷ ಗಿಡಗಳನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ವಿತರಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಮಳೆ ಆಶ್ರಯ, ಹನಿ ನೀರಾವರಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಂತಹ ಇತರ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಉತ್ಪಾದಿಸಿದ ತರಕಾರಿಗಳ ದೊಡ್ಡ ಭಾಗವು ಕೀಟನಾಶಕ ಮುಕ್ತವಾಗಿದ್ದು, ಕಿಸಾನ್ ಸಭಾದಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅವುಗಳ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ಕಳೆದ ಎಲ್‌ಡಿಎಫ್ ಸರ್ಕಾರ 16 ತರಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಣ್ಣುಗಳಿಗೆ ಮೂಲ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ದೇಶದಲ್ಲೇ ಮೊದಲನೆಯದು. ರಾಜ್ಯ ಕೃಷಿ ಬೆಲೆ ಮಂಡಳಿ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಹಾಕಿ ಜೊತೆಗೆ ಶೇ.20ರಷ್ಟು ಸೇರಿಸಿ ಮೂಲ ಬೆಲೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಕಿಲೋಗ್ರಾಂನ ಮೂಲ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಾಳೆಹಣ್ಣು ರೂ 24-30, ಅನಾನಸ್ ರೂ 15, ಬೂದಕುಂಬಳಕಾಯಿ ರೂ 9, ಸೌತೆಕಾಯಿ ರೂ 8, ಹಾಗಲಕಾಯಿ ರೂ 30, ಸೀಬೆಕಾಯಿ ರೂ 30, ದಾರದ ಬೀನ್ಸ್ ರೂ 34, ಟೊಮೆಟೊ ರೂ 8. ಬೆಂಡೆಕಾಯಿ ರೂ 20, ಎಲೆಕೋಸು ರೂ 11, ಕ್ಯಾರೆಟ್ ರೂ 21, ಆಲೂಗೆಡ್ಡೆ ರೂ 20, ಬೀನ್ಸ್ ರೂ 28, ಬೀಟ್ರೂಟ್ ರೂ 21 ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿ ರೂ 139. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೋವಿಡ್ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕವು ರೈತರ ತೀವ್ರ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಾರಣವಾದಾಗ ಮತ್ತು ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ನೇತೃತ್ವದ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರ ಸಂಕಷ್ಟಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಂವೇದನಾರಹಿತ ಉದಾಸೀನತೆಯನ್ನು ತೋರಿದಾಗ, ಅದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಪ್ತರಿಗೆ ಭಾರಿ ರಿಯಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ನೀಡಿದಾಗ, ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಎಲ್‌ಡಿಎಫ್ ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಆದ್ಯತೆ ಎಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು. ‘ಸುಭಿಕ್ಷಾ ಕೇರಳಂ’ ಹೆಸರಿನ ಯೋಜನೆಯನ್ನು 2020-21 ರಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯವರ್ಧನೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಾಗಿ ಕೃಷಿ, ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು 3,600 ಕೋಟಿ ರೂ ಮೀಸಲಿಡಲಾಯಿತು. ಇದು ಆಹಾರದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯ ಕೃಷಿ ಇಲಾಖೆಯು ಪಾಳು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಫಾರ್ಮ್ಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ; ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಸುಮಾರು 25,000 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಗುರಿ ಹೊಂದಲಾಗಿದೆ. ಆಹಾರ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಯೋಜನೆಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ವಿವಿಧ ಸರ್ಕಾರಿ ಇಲಾಖೆಗಳ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಜನರ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವದ ಮೂಲಕ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬಂಜರು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸಹಾಯಧನ ಮತ್ತು ಸಹಾಯವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೇರಳವು ಈಗಾಗಲೇ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಸಹಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ಜಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಎಡಪಕ್ಷಗಳು ಅದರ ಸಂಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ನಿರೀಕ್ಷಿತವಾಗಿ 13 ಜಿಲ್ಲಾ ಸಹಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿ ‘ಕೇರಳ ಬ್ಯಾಂಕ್’ ಅಥವಾ ಕೇರಳ ಸಹಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಸ್ಥಾಪನೆಯು ರೈತಾಪಿ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಹಾಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅದು ಕೋಳಿ ಸಾಕಣೆದಾರರಿಗೆ 2000 ಕೋಳಿ ಸಾಕಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು 51 ಕೋಟಿರೂಗಳ ಸಾಲವನ್ನು ವಿತರಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ರೂ.1.5 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಮೇಲಾಧಾರವಿಲ್ಲದೆ ಮತ್ತು ಶೇಕಡಾ 4 ರ ಬಡ್ಡಿದರದೊಂದಿಗೆ ಸಾಲವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕಿಸಾನ್ ಸಭಾವು ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ಮೌಲ್ಯವರ್ಧನೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಹಾಗೂ ಭಾರತ-ಆಸಿಯಾನ್ ಎಫ್‌ಟಿಎ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆಗಳ ಬೆಲೆ ಕುಸಿತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಎಲ್‌ಡಿಎಫ್ ಸರ್ಕಾರವು ರೈತರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು, ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಮೌಲ್ಯವರ್ಧಿತ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕೇರಳ ಆಗ್ರೋ ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್ ಕಂಪನಿ ಎಂಬ ಹೊಸ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆಗೆ ಆರಂಭಿಕ ಮೊತ್ತ 100 ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಹುಬೆಳೆ ಬೆಳೆಯುವ ಫಾರ್ಮ್ಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಯೋಜನೆಗೆ ರೂ.100 ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ 10 ಫುಡ್ ಪಾರ್ಕ್ಗಳನ್ನು ಸಹ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಬ್ಬರ್ ರೈತರ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ರೂ.500 ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ.

ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಕೇರಳವು ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಕೇರಳದ ‘ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಕಲ್ಯಾಣ ನಿಧಿ’ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಸಂಬAಧಿತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ರೈತರ ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ‘ರೈತರ ಕಲ್ಯಾಣ ನಿಧಿ ಮಂಡಳಿ’ ಅಥವಾ ‘ಕೇರಳ ರೈತ ಕ್ಷೇಮಾಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಧಿ ಮಂಡಳಿ’ಯನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ. ರೈತರಿಗೂ ಪಿಂಚಣಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈಗ 60 ವರ್ಷ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರತಿ ರೈತರಿಗೂ ತಿಂಗಳಿಗೆ 1600 ರೂ ಪಿಂಚಣಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದನ್ನು ತಿಂಗಳಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ರೂ.2,500 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಎಡರಂಗ ಸರ್ಕಾರ ಯೋಜಿಸಿದೆ.

ಕೇರಳದ ಒಟ್ಟು ಕೃಷಿ ಭೂಮಿ ಸುಮಾರು 25.69 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಬೆಳೆ ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇ.11.03ರಷ್ಟಿದೆ. ಆಹಾರ ಬೆಳೆ ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ವಿಭಿನ್ನ ಕ್ರಮಗಳು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಕೇರಳಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ದಿನ 87 ಲಕ್ಷ ಲೀಟರ್ ಹಾಲು ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಶೇಕಡ 95 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಕೇರಳದಲ್ಲಿಯೇ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. MILMA, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘವು ಸುಮಾರು 3,400 ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಾಲು ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 10 ಲಕ್ಷ ಡೈರಿ ರೈತರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರೈತರು ಪ್ರತಿ ಲೀಟರ್ ಹಾಲಿಗೆ ರೂ.35 ರಿಂದ 42 ರೂಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಂದ್ರೀಕೃತ ಜಾನುವಾರು ಆಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತಹ ವಿವಿಧ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಾನುವಾರು ಆಹಾರ ಪೂರಕಗಳಾದ ಖನಿಜ ಮಿಶ್ರಣ, ವಿಟಮಿನ್ ಎ ಜೊತೆಗೆ ಹಸಿರು ಹುಲ್ಲು/ಮೇವನ್ನು 1345 ರೂ ಇದ್ದ 50 ಕೆಜಿ ಚೀಲವನ್ನು ಸಬ್ಸಿಡಿಯಲ್ಲಿ 400 ರೂಗೆ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ಲಸಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿಮೆಯನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಿದೆ.

1995 ರಿಂದ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ 25 ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಬೆಳೆ ವಿಮಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು 2016-17 ರಲ್ಲಿ ಬೆಳೆ ನಷ್ಟದ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪುನರ್ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೋಂದಣಿ ಶುಲ್ಕ ಮತ್ತು ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಕೊಡುಗೆಯ ಮೂಲಕ ಭಾಗವಹಿಸುವ ರೈತರ ಕೊಡುಗೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆ ವಿಮಾ ನಿಧಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಳೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಸಣ್ಣ ಹಣ್ಣುಗಳ ಜೇನುಸಾಕಣೆ ಮತ್ತು ಪುಷ್ಪ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಸಹ ಯೋಜನೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗುವುದು. 2021-22ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಗೆ 20 ಕೋಟಿ ರೂಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ. ಕೇರಳ ಸರ್ಕಾರವು ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ನಗರ ಕೃಷಿಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದೆ. “ಹರಿತ ನಗರಿ” [ಹಸಿರು ನಗರ] ಯೋಜನೆಯನ್ನು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಸಂಬAಧಿತ ವಲಯಗಳು 2020 ರಲ್ಲಿ 8.38 ರಿಂದ 2021 ರಲ್ಲಿ 9.44 ಕ್ಕೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಎಲ್‌ಡಿಎಫ್ ಸರ್ಕಾರವು ಕೃಷಿ ವಲಯದ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರವು ಕೃಷಿ ಹೂಡಿಕೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುತ್ತಿರುವಾಗ, ಕೇರಳವು ರೈತರು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಮಿಕರೊಂದಿಗೆ ದೃಢವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸುವ ವಿಭಿನ್ನ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಬಿಜೆಪಿ ಸರಕಾರ ತಂದಿರುವ 3 ರೈತ ವಿರೋಧಿ ಕಾಯ್ದೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಯ ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ್ದು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ಮೌಲ್ಯವರ್ಧನೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ನೀತಿಗಳು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಸಂಕಷ್ಟ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಗಳ ಕರಾಳ ಗತಕಾಲದಿಂದ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಡ ಪರ್ಯಾಯವು ಕೇರಳದ ರೈತರು ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಭರವಸೆ ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಹೊಸ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳು ಇದರಿಂದ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಬಹುದು.

ಅಖಿಲ್ ಕೆ.ಎಂ ಮತ್ತು ವಿಜೂ ಕೃಷ್ಣನ್‌ರವರ Left Alternative Generates Hope for Kerala’s Farmers and Agriculture (23.05.2022) (23.05.2022) ಲೇಖನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ್ದು.